Türkiye'de 1 Temmuz'dan itibaren k?s?tlamalar?n tamamen kalkmas?yla beraber vatanda?lar?n sanki salg?n bitmi?çesine ki?isel korunma önlemlerini de b?rakmas?n?n çok tehlikeli oldu?unu söyleyen Hacettepe Üniversitesi T?p Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastal?klar? Bölümü'nden Prof. Dr. Murat Akova, Demirören Haber Ajans?'na önemli aç?klamalarda bulundu. Türkiye'nin en büyük a?? faz çal??mas? olan Sinovac Faz 3 çal??mas?n?n koordinatörlü?ünü de yapan Prof. Dr. Akova, a??lanman?n tam olarak istenen düzeyde olmad??? bu günlerde maske kullanmay? b?rakman?n ciddi bir hata oldu?una de?indi.

Prof. Dr. Akova sözlerini ?öyle sürdürdü: "Türkiye'de ?u anda yap?lan büyük bir yanl?? var. 1 Temmuz'dan itibaren davul zurna ile tekrar eski halimize döndük. 2019'daki gibi, sanki pandemi öncesi dönemdeymi?iz gibi, maske kullan?m? minimumda, kalabal?klar korkunç düzeyde, yurtd???ndan özellikle Delta virüs salg?n? oldu?u bilinen ülkelerden (Rusya olmak üzere) çok say?da turist geliyor. O turistlerin oldu?u turizm bölgelerinde de maske kullan?m? neredeyse yok, kapal? ortamlarda önlemlere dikkat edilmiyor. Bence ?u anda esas bilimsel kan?t, ister varyant olsun, ister orijinal virüs olsun, hastal??a kar?? en etkili yöntem halen maske ve di?er korunma önlemleri. Kalabal?k ortamlarda, havaland?rmas? olmayan ortamlarda maskesiz ve uzun süreli bulunmak en büyük risk faktörü"

ÜÇ DOZ DA OLSANIZ VARYANTLARDA KORUMA YÜZDE YÜZ DE??L

E?er bu ?ekilde önlemlere uyulmamaya devam edilirse Delta varyant?n Türkiye'de de bask?n hale gelmesinin kaç?n?lmaz oldu?una i?aret eden Prof. Dr. Akova, "?u anda vaka say?s? 1'dir 3'tür çok da önemi yok art?k. Bayramdan sonra, Temmuz ay?n?n sonuna kadar muhtemelen Türkiye'deki yayg?n virüs Delta virüsü olacak. Bu konuda hiçbir ?üphe yok. Ayn? öngörü AB ülkeleri için de geçerli, Amerika da bu projeksiyonu yap?yor ?u anda. Amerika'da ortaya ç?kan yeni vakalar?n yüzde 50'si Delta varyant?. AB ülkelerinde de Delta vakalar?n?n A?ustos ba??na kadar yüzde 90'a eri?ece?i dü?ünülüyor. Türkiye'de daha erken olur ama daha geç olmaz, Delta varyant? bask?n olacak. Siz bütün korunma önlemlerini b?rak?p 3. doz a??m?z? da olal?m, Delta'ya kar?? da korunuruz diye dü?ünürseniz çok yanl?? olur. Bütün a??lar 3 doz da olsan?z 5 doz da olsan?z Delta varyanta kar?? k?smi koruma sa?l?yor. Siz kendinizi korumaya devam etmedi?iniz sürece, ?u andaki a??larla ne kadar a??lan?rsan?z a??lan?n yüzde 100 koruma söz konusu de?il" dedi.

MRNA A?ILARI DAHA ETK?N AMA DÜNYANIN HER A?IYA ?HT?YACI VAR

mRNA a??lar?n?n varyantlara kar?? daha etkili olabilece?i yönündeki tart??malara da de?inen Prof. Dr. Akova, bu konuda küçük çapl? da olsa bilimsel çal??malar?n yap?ld???n? ancak henüz yeterli düzeyde kesinlik olmad???n?, daha fazla çal??maya ihtiyaç oldu?unu söyledi. Prof. Dr. Akova, Bat? ülkeleri ba?ta olmak üzere dünyada a??ya ula?abilen bir kesiminin mRNA ile a??lan?p di?er kesimin a??lanamamas?n?n, salg?n? bitirmenin önündeki en büyük engel oldu?una dikkat çekerek inaktif, mRNA ya da di?er a??lar olsun, DSÖ'nün kriterlerini sa?layan her türlü a??ya ihtiyaç oldu?unu söyledi.

"HANG? A?I OLURSA OLSUN TOPLUMSAL BAR?YER ?Ç?N FAYDALI"

Prof. Dr. Akova sözlerini ?öyle sürdürdü: "Asl?nda asemptomatik enfeksiyonla ilgili düzenli kontrollü bir çal??ma yap?lm?? de?il. Ama küçük çapl? çal??malar var. O çal??malar?n sonuçlar?na göre asemptomatik enfeksiyonlara kar?? bu a??lar?n (mRNA) etkinli?i var deniliyor. ?naktif a??lar da ki sadece Sinovac de?il di?er inaktif a?? olan Sinopharm'?n da sonuçlar? da 10-15 gün önce JAMA'da yay?nland?. Orada da ayn? ?ey söz konusu. Bunlar asemptomatik yani hafif belirtili vakalar? engellemiyor. Muhtemelen ta??y?c?l??? da yani hastalanmadan virüsü etrafa yaymay? da engellemiyor. Ama ?öyle bir ?ey var, Bat? ülkeleri ?u anda a??ya çok rahat eri?iyor. Türkiye de öyle. Ancak dünyada hala a??lanmam?? milyarlarca insan var. Afrika K?tas?'n?n 1,5 milyar nüfusu olan k?tan?n, sadece yüzde 2,5'i a??land?. Bunun da yüzde sekseni Kuzey Afrika'da, yani Tunus, Cezayir M?s?r, oralarda. Sahra alt? Afrikas?'nda, Güney Afrika'y? bir tarafa koyarsak, a??lanma oranlar? yüzde 1'in alt?nda. Buralardaki toplumsal ba????kl?k dedi?imiz, toplumun büyük kesimlerini a??lamak için çok say?da a??ya ihtiyac?n?z var. Bu gruplar içerisinde a??lamay? ne ile yaparsan?z yap?n, toplum içerisinde hastal??a bir bariyer koymu? oluyorsunuz. Ciddi hastal??? ölümü engellemi? oluyorsunuz. O a?amadan sonra da art?k asemptomatik, semptomatik enfeksiyonlar?n çok önemi kalm?yor. Yani toplumun yüzde 70'den fazlas? a??lanacak olursa bunun çok fazla bir önemi kalm?yor. Ama küçük gruplarda toplumun yüzde 10'unu a??lad?n?z, onlar?n içinde asemptomatik olup a??l?y?m diye ortal??a saçanlar oldu?u sürece enfeksiyon bitmez."

"TÜRK?YE'DEN DE ??L?'DEK? G?B? GERÇEK YA?AM VER?S? ÇALI?MASI ÇIKMALI"

Geçti?imiz günlerde ?ili'nin Sinovac a??s?na dair yay?nlad??? yakla??k 10,5 milyon a??l? ki?iye dayanan gerçek ya?am verilerine benzer sonuçlar?n, Türkiye'de de kolayl?kla yay?n olarak yap?labilece?ini vurgulayan Prof. Dr. Akova, Sa?l?k Bakanl???'n?n dünyan?n en iyi elektronik takip sistemlerinden birine, e-Nab?z'a sahip olmas?n?n bu anlamda büyük bir avantaj oldu?unu vurgulayarak, sözlerini ?öyle noktalad?: "Türkiye'de kesin rakam? bilmiyorum ama san?r?m 15 milyon ki?i iki doz Sinovac ile a??land? ve belli bir süre takip edildi. Bu veriler elektronik ortamda takip ediliyor. Dünyada çok az ülkede böyle bir sistem var. Ama bu verileri de?erlendirmek, aç?klamak laz?m. Hatta ?u anda Türkiye'nin varyant haritas? ile beraber bu de?erlendirmeyi yapabiliriz. ?ili'ye benzer bir çal??man?n bizden ç?kmamas? için asl?nda hiçbir neden yok. Bu konuda bir tak?m çabalar sarf ediliyor, bizim üniversitemizden, benim bölümünden de baz? arkada?lar bu çal??ma grubunun içerisindeler. Biz, ?ili'den daha yüksek rakamlardaki verileri sayg?n t?p dergileri NEJM'de ya da Lancet'te yay?nlam?? olabilirdik. Asl?nda hiçbir engel yok ama yap?lmad?. Bunu büyük bir eksiklik olarak de?erlendiriyorum, bunu bir an önce yapmam?z gerekiyor."