Öğretmenlerin araştırma yaptığı ve merak ettiği sorulardan birisi de yönergede geçtiği ifade ile olağanüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapanlara verilen belgelerden biri olan ödül ’ün ( ödül belgesi) hangi öğretmenlere ve hangi şartlarda nasıl verileceği hususu gelmektedir.

Soru 1: Ödül Nedir, ödülün mevzuattaki yeri nedir?

Sedat DEGER Cevap: Öğretmenlere verilebilecek Ödül ve Ödül Belgesinin tanımı 14/7/1965 Tarihli 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 122. Maddesinde ve bu kanun maddesi kapsamında hazırlanmış olan Mart 2013 tarihli 2666 sayılı Tebliğler Dergisinde Yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Personeline Başarı, Üstün Başarı Belgesi ve Ödül Verilmesine Dair Yönergesinin 4. Maddesinin f ve g fıkrasında yapılarak kapsamı ve şartları ise 7.,10.,11.,12. ve 13. maddelerinde belirlenmiştir.

Bu doğrultuda, Ödül “Üstün Başarı Belgesi verilenlere en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) %200’üne kadar yapılabilecek ödemeyi,” Ödül Belgesi ise “Ödül alanlara verilen belgeyi” tanım olarak ifade etmektedir.

Soru 2: Ödül vermeye yetkili amirler kimlerdir? 

Sedat DEGER Cevap: Millî Eğitim Bakanlığı Personeline Başarı, Üstün Başarı Belgesi ve Ödül Verilmesine Dair Yönergenin “Ödül verecek makamlar” başlığı altındaki 10. Madde uyarınca ödül, merkez ve yurtdışı teşkilatı personeline Bakan, il sınırları içinde görevli personele Vali tarafından verilebilir.

Dipnot: Kaymakamlar başarı ve üstün başarı belgesi vermeye yetkili iken Ödül verilmesinde yetkili kılınmamışlardır. Yani il’de görev yapan öğretmenlere ödül verilmesinde valiler tarafından verilebilmektedir.

Soru 3: Hangi Öğretmenler Ödül ( Ödül Belgesi ) alabilirler ?

Sedat DEGER Cevap: 657 sayılı DMK’nın 122. Maddesindeki  “Üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi hâlinde en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 200’üne kadar ödül verilebilir.” Hükmü ve Millî Eğitim Bakanlığı Personeline Başarı, Üstün Başarı Belgesi ve Ödül Verilmesine Dair Yönergesinin 4. Maddesinin “f” fıkrasındaki “Üstün Başarı Belgesi verilenlere en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) %200’üne kadar yapılabilecek ödemeyi, ifade eder” hükümleri kapsamında; Ödül (Ödül Belgesi) 3 defa başarı belgesi alarak Üstün Başarı belgesi alan öğretmenlere verilebilmektedir.

Soru 4: Üstün Başarı Belgesi Alan Her Öğretmene Ödül Kesinlikle Verilir mi ?

Sedat DEGER Cevap: Üstün Başarı belgesi, 3 defa başarı belgesi almış her öğretmene verilebilir iken ödül (ödül belgesi) ise üstün başarı belgesi alan her öğretmene kesinlikle verilir diye bir hükmü bulunmamaktadır. Şöyle ki ;

1. 657 sayılı DMK’nın 122. Maddesindeki “Üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi hâlinde en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 200’üne kadar ödül verilebilir.” Hükmünde koyu olarak gösterdiğim ifadelerden de  görüleceği üzere üstün başarı belgesi alan öğretmenlere ödül verilmesinde amirlerin takdir yetkisi söz konusu olup,
2. Bu kapsamda hazırlanan,  Millî Eğitim Bakanlığı Personeline Başarı, Üstün Başarı Belgesi ve Ödül Verilmesine Dair Yönergesinin 7. Maddesindeki “Ödül, Üstün Başarı Belgesi alan personele verilebilir.” Hükmünde kesinlik ifade etmeyen “verilebilir” ifadesi kullanılarak yönergede de ödül verilmesinde amir yetkisine bırakılmıştır.

Dolayısıyla öğretmenlere verilebilecek ödül verilmesinde üstün başarı belgesi alan her öğretmen için kesinlik arz etmeyip amirlerin takdir yetisi bulunmaktadır.

Soru 5: Ödül alabilecek öğretmenlerde aranan şartlar nelerdir ?

Sedat DEGER Cevap: 3 defa başarı belgesi alarak üstün başarı belgesi alan öğretmenlerden ödül verilebilecek öğretmenlerde aranan şartlar yönergenin 11. maddesinde hüküm altına alınarak “daha önce ödül verecek makam tarafından ödül verilmesi veya verilmemesi yönünde değerlendirilmemiş olmak”  ve “Almış olduğu Üstün Başarı Belgesi nedeniyle değerlendirmeye alındığı yıl içerisinde Kınama cezasından daha ağır bir disiplin cezası almamış olmak.” olarak belirlenmiştir.

Soru 6: Bir İl’de ödül verilebilecek öğretmen sayısında bir sınırlama var mı ?

Sedat DEGER Cevap: Evet, bir ilde ödül alabilecek toplam öğretmen sayısında sınırlama vardır. Şöyle ki;

1. 657 sayılı DMK’nın 122. Maddesinde ödül ile ilgili kısmında yazılı bulunan “…Üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi hâlinde en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 200’üne kadar ödül verilebilir. Bu maddeye göre bir malî yıl içinde ödüllendirileceklerin sayısı, kurumun yılbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde onundan, Gümrük Müsteşarlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadroları için binde yirmisinden fazla olamaz. Yıl içinde ödüllendirilen personel sayısı kurumlarınca izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.”  Hükmünde koyu olarak da belirterek gösterdiğim hükümlerden de anlaşılacağı üzere, bir il’de ödül alabilecek öğretmenlerin sayısı o ildeki dolu kadro mevcudunun binde yirmisinden fazla olamaz.
2. Ayrıca yönergenin 12. Maddesinde de “Bir malî yıl içinde ödül verilebileceklerin sayısı, kurumun yılbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde yirmisini geçemez.” Hükmü ile Ödül verilebilecek personel sayısının belirlenmesinde kanun maddesiyle aynı doğrultuda hüküm altına alınmıştır.

Yani bir ilde ödül alan öğretmen sayısı için her yıl binde yirmi sınırlaması vardır.

Soru 7: Öğretmenlere ödül verilmesinde Binde Yirmi kontenjan hesabı il bazında yoksa ilçe bazında mı yapılması gerekir?

Sedat DEGER Cevap: Konuyla alakalı olarak Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün görüş talebine binaen Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen 25.07.2018 tarihli cevabı yazısında yönergenin 13. Maddesine atıfta bulunarak "...kadro mevcudunun binde yirmisi..." ibaresinden, ilinize tanınan kontenjanın anlaşılacağı, kontenjanın ait olduğu yıl içerisinde ilinizde ödül almaya hak kazananların sayısının, ilinize tanınan kontenjanın üzerinde olması durumunda İlçe ve İl Değerlendirme Komisyonlarının gerekli çalışmayı yapacağı, Aksi takdirde ilinize tanınan kontenjanın il merkezi ve ilçelerdeki dolu kadro oranına göre binde yirmi üzerinden paylaştırılması durumunda mağduriyetlerin söz konusu olacağı (örneğin; kontenjanın ait olduğu yıl içerisinde ilinize tanınan kontenjanın altında ödül almaya hak kazanan personel olması durumunda, kontenjan sayısı 2 olan ilçede ödül almaya hak kazanan personelin 5 olması, kontenjan sayısı 10 olan ilçede ise ödül almaya hak kazanan personelin 3 olması halinde, kontenjan sayısı 2 olarak belirlenen ilçede ödül almaya hak kazanan personelin mağduriyetine neden olunacağı, dolayısıyla ödül çalışması yapılırken ile tanınan kontenjanın dikkate alınması gerektiği"  şeklinde görüş bildirerek ödül verilmesinde uygulanan kadro mevcudunun binde yirmisi kontenjanın ilçeler bazında değil il bazında uygulanması gerektiğini ifade etmiştir. 

Soru 8: İl’de ödül alabilecek öğretmen sayısı binde yirmi kontenjanı geçmesi durumunda nasıl işlem yapılır?

Sedat DEGER Cevap: Yönergenin 13. Maddesi uyarınca bir malî yıl içerisinde Üstün Başarı Belgesi alan personel sayısı, kurumun yılbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde yirmisini geçmesi durumunda, ilçe, il ve merkez değerlendirme komisyonları, adaylarla ilgili olarak yapmış oldukları değerlendirme sonucunda sıralama listelerini belirler.