“Toplu sözleşme ikramiyesi barajı eşitlik ilkesi ile bağdaşmamaktadır. Sendikalar, bulundukları hizmet kolunda üyelerinin sosyal ve ekonomik haklarını koruyan ve geliştiren yasal kuruluşlardır. Mesleğin gelişmesinde sahanın sesi olmaları beklenir. Sendikalar, temsil ettikleri kesimin haklarını hiçbir siyasi tutum ve demokratik baskıya bağlı kalmaksızın savunmalıdır. Çalışanlar, hür iradeleriyle diledikleri sendikaya üye olma, hukuki sınırlar içinde sendikal faaliyetlerde bulunma özgürlüğüne sahiptir. Bu özgürlük, demokratik tutumun da bir gereğidir.

Toplu sözleşme, ülkemizde yetkili sendikaların bulundukları hizmet kolunun haklarının savunucusu oldukları bir belgedir. Bu sözleşme ile belirli bir dönem hizmet kolu çalışanlarının sosyal ve ekonomik hakları güvenceye alınır. Ancak ülkemizde imzalanan toplu sözleşmeler; hizmet kolu çalışanlarının haklarını güvenceye mi almaktadır; yoksa hizmet kolu çalışanlarının elinden haklarını mı almaktadır? Sorunun cevabını aramak için %2 barajı üzerinde düşünmek yeterli. Hakkaniyet ilkesinin tarafında olan herkes, toplu sözleşme desteği konusunda %2 barajının karşısında olmalıdır.

Yüzde 2 Barajı Nedir? Neden Karşıyız?

Toplu sözleşme desteği için getirilen %2 barajı, bireylerin sendika özgürlüğüne karşı demokratik tutumla bağdaşmayan bir garabet olarak değerlendirilmelidir. Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’ un 11. ve 12. Maddesi; kamu görevlileri sendikaları ve üyelerine yılda dört kez ödenecek olan toplu sözleşme desteğini kanun kapsamına almıştır. Ancak toplu sözleşme ikramiyesinde; kamu sendikalarının kendi hizmet kolunda sendika üyesi olabilecek kamu görevlisi sayısının %2’ si oranında üye kaydetmiş olmaları şartı, hukuki hiçbir gerekçeyle savunulamayacak bir karardır.

Yüzde 2 barajının altında kalan sendika üyeleri için gösterge rakamı 750 olarak alınmaktadır. Bireysel bir ekonomik hakkın bir gruba üçte bir oranında daha az verilmesi, hakkaniyet ilkesiyle uyuşmamaktadır.

Hukukun Yok Saydığı Kararda Israr Edilmemelidir

Bilindiği gibi 6. dönem toplu sözleşmesinde toplu sözleşme desteği için söz konusu baraj %1’di. Ancak bu karar hukuktan dönmüştür. Danıştay 12. Dairesi toplu sözleşme desteği %1 barajı kararıyla ilgili yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Yürütmeyi durdurma kararının hukuki gerekçeleri Anayasal hakları işaret etmektedir.

Danıştay 12. Dairesi %1 kararını; ilgili Anayasa hükümlerine, bireylerin Anayasa ile güvence altına alınan sendika kurma, sendikaya üye olma, sendikadan çekilme haklarına aykırı görerek; yürütmeyi durdurma kararı almıştır. Bu konunun bir kanunla yeniden gündeme gelmesi, üstelik barajın yükseltilmesi hiçbir gerekçe ile kabul edilemezdir. Bireylerin Anayasal haklarını barajla yok saymak, her şeyden önce çoğulcu demokrasi anlayışına ters düşmektedir.

Bireyler, tercihte bulunma hakkına sahiptir. Dolayısıyla diledikleri sendikaya üye olabilirler. Hal böyle iken; toplu sözleşme desteği, %2 barajının altında kalan sendikalar ve üyelerine hangi gerekçelerle verilmemektedir? Ayrıca bunun insan hakları, Anayasal haklarımız, sendikal özgürlüğümüz, kamusal özel bir neden gibi hangi faktörle ilişkisi var? Hukuken kabul edilir hangi gerekçesi ile böyle bir dayatmayı vicdanlarımıza sığdıracağız?

Görünen odur ki; %2 barajı temelde bir hak mahrumiyetidir. Adeta insanların seçimlerini ekonomik bir tehditle “şartları sağlayamazsan ikramiyenin bir kısmı kesilecek” denilerek ipotek altına alınmaktadır.

Mahkeme kararları ‘Yüce Türk Milleti Adına’ diye başlar. Bu ifadenin adalet kavramının toplum içinde bireye ve özde kendine atfettiği değerin farkında olan herkes, bu kanunsuz uygulamaya kapı aralayacak maddeye karşı olmalıdır. Çünkü bugün sessiz kaldığınız her haksızlık, gün gelir bir yerden sizi de yakalar. Sendikal özgürlüğümüze, sendika kurma, sendikaya üye olma ve sendikadan çekilme haklarımıza müdahale boyutları taşıyan toplu sözleşme desteğinde %2 barajını kabul etmeyeceğiz!”

Yasemin ŞENGÖR