Bilindiği gibi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda memurlar için ödül ve cezalar düzenlenmiştir.

İdarenin Takdir Hakkı Sınırlıdır

    Haklarında adli veya idari bir soruşturma yapılan memurun hangi hallerde görev yaptığı yerde kalmasında sakınca görüleceği açıkça belirtilmeli, idareye keyfi ve sınırsız takdir hakkı bırakılmamalıdır. İdarelerin takdir haklarının sınırları çizilmeli ve hangi durumlarda sakınca bulunduğu açık ve net bir biçimde belirtilmelidir. Maalesef böyle bir düzenlemede bulunmadığı için uygulamada çok sayıda mağduriyet yaşanmaktadır.

Bir Suça İki Ceza Verilemez

     Disiplin hukukunda memura bir suç için iki ceza verilemez. Fakat memurlarımız şunu göz ardı etmemelidir: Memur aynı suçtan dolayı hem adli ceza hem de disiplin cezası alabilir. Fakat bir suçtan iki ayrı disiplin cezası verilemez. Bu durum onlarca İdare Mahkemesi kararıyla sabittir. Fakat biz burada İdare Mahkemelerinin kararlarını ele almayacak, DANIŞTAY 2. DAİRESİNİN 2009/3951 E.. 2012/6310 K SAYILI KARARI üzerinden gitmeye çalışacağız.

Hukuki Bakış

     Soruşturma geçiren memurlara sıklıkla görev yeri değişikliği uygulanmaktadır. Geçirdiği soruşturma sonucunda ceza alan memurun görev yerinin de isteği dışında değiştirilmesi, aynı fiilden dolayı iki kez ceza verilemeyeceği kuralına aykırıdır. Günümüzde bir nevi sürgün aracı olarak kullanılan bu uygulama sebebiyle çok sayıda memur mağdur olmaktadır. İsnat edilen fiilin ağırlığına ya da sübut bulup bulmadığına bakılmaksızın soruşturma geçiren her memurun idarenin keyfi takdir hakkıyla isteği dışında görev yerinin değiştirilmesi, soruşturma konusu fiil ile soruşturmanın sonuçları arasında orantısızlık oluşturmaktadır.

Yer Değişikliği Bir Cezadır

     Unutulmamalıdır ki idarenin kendi inisiyatifiyle işlendiği iddia edilen bir suçtan dolayı memurun görev yerini değiştirmesi de bir cezadır ve bu fiili durumla memur cezalandırılmış olmaktadır. Bu durum bir suça iki ceza verilemez ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.

İki Cezaya Danıştay Ne Diyor?

     DANIŞTAY 2. DAİRESİ 2009/3951 E.. 2012/6310 K SAYILI KARARINDA; "Anılan maddelerle idarelere, kamu görevlilerinin kurum içinde veya başka yerlerdeki kadrolara atanmaları konusunda takdir yetkisi tanınmış ise de, idarelere tanınan takdir yetkisinin kullanımının mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu, ancak sözü edilen takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde bu durumun dava konusu idari işlemin sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği hususu yerleşmiş yargısal içtihatlarla kabul edilmiştir.

     Memurların atanmasında aranan kamu yararı ve hizmet gerekleri kıstasının sebebi olarak gösterilen eylemler ve bu eylemlerin karşılığı olarak verilen cezaların ağırlık ve niteliğinin de göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerekmekte olup, dava konusu işlemin sebebi olarak gösterilen ve yukarıda izahına yer verilen soruşturma raporunda bahsi geçen eylemlerin, bu nitelik ve ağırlıkta bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

    Bu durumda, soruşturma konusu fiillerin sadece disiplin cezasını gerektirecek bir mahiyet taşıması, davacının geçmiş hizmetlerinin ve sicillerinin olumlu olması ve söz konusu fiiller nedeniyle Kurumun zarara uğratıldığı yolunda herhangi bir tespitin bulunmaması hususları birlikte değerlendirildiğinde, davacının A tipi bir okuldan şehir merkezine uzak mesafedeki C tipi bir okula, naklen atanmasını gerektirecek nitelik ve ağırlıkta olmaması nedeniyle dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka uyarlık ve davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır."

     diyerek memura verilen hem yer değişikliği hem de disiplin cezasının birlikte uygulanmasının hukuka aykırı olduğuna karar vermiştir. memurdavalari.com/ÖZEL