Dan??tay ?dari Dava Daireleri Kurulu'nun 2005/3292 Esas ve 2008/1633 Karar say?l? ve 12/06/2008 tarihli karar?nda, "...4982 say?l? Yasan?n hükümleri birlikte de?erlendirildi?inde, idari a?amada dahi ki?ilerin bilgi ve belgelere eri?melerinin bir hak olarak kabul edilmek suretiyle yasal güvenceye kavu?turuldu?u, bu hakk?n ancak Yasada belirtilen hallerde s?n?rlanabilece?i anla??lmakla? bilgi edinme hakk? demokratik ve ?effaf bir yönetimin gere?i olarak kabul edilmektedir" ifadelerine yer verilmi?tir.

      Bilgi Edinme Hakk? Kanunu’na göre herkes bilgi edinme hakk?na sahiptir. Böylece, kamu kurum ve kurulu?lar?yla kamu kurumu niteli?inde meslek kurulu?lar?, Bilgi Edinme Hakk? kapsam?nda kendilerine yap?lan ba?vurular? bu Kanunda yer alan istisnalar d???ndaki her türlü bilgi veya belgeyi ba?vuranlar?n yararlanmas?na sunmakla yükümlü k?l?nm??lard?r. Kurum ve kurulu?lar?n yükümlülüklerinin kapsam?n?n ne oldu?u ve bilgi verme yükümlülü?ünün s?n?rlar?n?n neler oldu?u yasa koyucu taraf?ndan belirlenmi?tir.

      Anayasam?z

     VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine ba?vurma hakk? 

      Madde 74 – (Ek f?kra: 7/5/2010-5982/8 md.) Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine ba?vurma hakk?na sahiptir.

       demektedir. Öncelikle bu yaz?m?zda Bilgi Edinme Hakk? Kanununun kapsam?nda istenilen bilgi ve belgelerden ücret istenilip istenilmeyece?i vb. gibi hususlara de?inilmeyece?ini belirtmek isteriz.

      4982 say?l? Bilgi Edinme Hakk? Kanunu

     ?darî soru?turmaya ili?kin bilgi veya belgeler

            Madde 19- Kurum ve kurulu?lar?n yetkili birimlerince yürütülen idarî soru?turmalarla ilgili olup, aç?klanmas? veya zaman?ndan önce aç?klanmas? hâlinde;

            a) Ki?ilerin özel hayat?na aç?kça haks?z müdahale sonucunu do?uracak,

            b) Ki?ilerin veya soru?turmay? yürüten görevlilerin hayat?n? ya da güvenli?ini tehlikeye sokacak,

            c) Soru?turman?n güvenli?ini tehlikeye dü?ürecek,

            d) Gizli kalmas? gereken bilgi kayna??n?n aç??a ç?kmas?na neden olacak veya soru?turma ile ilgili benzeri bilgi ve bilgi kaynaklar?n?n temin edilmesini güçle?tirecek,

            Bilgi veya belgeler,  bu Kanun kapsam? d???ndad?r.  

Ba?vurular?n cevapland?r?lmas?

            Madde 12- Kurum ve kurulu?lar, bilgi edinme ba?vurular?yla ilgili cevaplar?n? yaz?l? olarak veya elektronik ortamda ba?vuru sahibine bildirirler. Ba?vurunun reddedilmesi hâlinde bu karar?n gerekçesi ve buna kar?? ba?vuru yollar? belirtilir.  

?tiraz usulü

            Madde 13- Bilgi edinme istemi (…)⁽¹⁾reddedilen ba?vuru sahibi, yarg? yoluna ba?vurmadan önce karar?n tebli?inden itibaren onbe? gün içinde Kurula itiraz edebilir. Kurul, bu konudaki karar?n? otuz i? günü içinde verir. Kurum ve kurulu?lar, Kurulun istedi?i her türlü bilgi veya belgeyi onbe? i? günü içinde vermekle yükümlüdürler.

            Kurula itiraz, ba?vuru sahibinin idarî yarg?ya ba?vurma süresini durdurur.

       demektedir. Görüldü?ü gibi 4982 say?l? Bilgi Edinme Hakk? Kanunu kapsam?nda yap?lan ba?vurular idarelerce de?erlendirilip gerekçeli olarak reddedilebilir.  Görüldü?ü gibi sadece kurula(BEDK) yap?lan itirazlar yine sadece idari yarg?ya ba?vurma süresini durdurabilir. Yani kurula(BEDK) yap?lan itirazlar idari yarg?ya ba?vuru süresini fiili anlamda  uzatm?? olacakt?r.

     657 say?l? Devlet Memurlar? Kanununda

    Savunma hakk?:

    Madde 130 – Devlet memuru hakk?nda savunmas? al?nmadan disiplin cezas? verilemez.

Soru?turmay? yapan?n veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdi?i süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmas?n? yapmayan memur, savunma hakk?ndan vazgeçmi? say?l?r.

       demektedir. ?lgili hükümler birlikte incelendi?inde soru?turmas? devam eden veya biten memurumuz Bilgi Edinme Hakk? Kanunu kapsam?nda bilgi ve belge talep edebilir. Fakat bilgi ve belge talep etmesi memurun savunma süresini k?salt?p uzatmayaca?? gibi soru?turma süresini de etkilemeyecektir. Ayr?ca unutulmamal?d?r ki; bilgi edinme talebinde bulunan memura idareler savunma için ek süre vermek zorunda de?illerdir. memurdavalari.com/ÖZEL

Feridun Fikret AKSU