Her iki dünyada da en büyük başarısı, görünmeyen olmak, sesini çıkarmadan izlemek ve suya sabuna dokunmadan temiz kalmaya çalışmaktı.

Güvenli alan, Masal için bir yaşam felsefesi demekti. Ne zaman bir adım atması gerekse, ne zaman bir seçim yapması gerekse, önce bir duraklar, sonrada hemen mutlaka bir adım geri atardı. Gönül ilişkilerinde de aynı tavrı sergiliyordu. Birisiyle beraber olmak, ona duygularını açmak, o ilişkiyi savunmak ve o birliktelik için bir şeyler yapmak ona göre büyük bir tehlikeydi. Çünkü kalbinin derinliklerine inmeye cesaret ederse, duygusal savunmasızlıkla yüzleşmesi gerekir, belki de o ilişki için onunda bazı fedakârlıklar yapması gerekebilirdi.

Ve o, elini kaldırıp bir başkası için bir şeyler yapmaktansa, gururundan ölmeyi tercih edebilirdi.

Bir sabah, ülkesindeki birtakım işlerin iyi gitmediği bir dönemde, Masal kendini yeniden bir çıkmazın içerisinde buldu. Yönetenlerin birtakım politikalarına karşı çıkan geniş bir protesto hareketi ülkenin dört bir yanını sarmaya başlamıştı. İnsanlar sokaklara dökülüyor, sendikalar iş bırakıyor, gazeteciler hapse atılıyor, vatandaş yoksullukla mücadele etmeye çalışıyordu. Masal, her zamanki gibi, sosyal medyada yazılanları okuyor, ama kendini hiçbir zaman bir tarafı desteklemek zorunda hissetmiyordu. Gözlerinin içine bakan insanlar, ona destek olup olmadığını, hangi tarafta yer aldığını sormaya başlamıştı. Ancak o, her zaman olduğu gibi, her soruya “daha fazla bilgi edinmem gerek, bizim göremediğimiz durumlar olabilir, şuan böyle bir tepki verebileceğimi zannetmiyorum” şeklinde cevaplar veriyordu.

Masal, bu değişen toplumda, sosyal bir çıkmazın tam ortasında, sadece güvenli alanında kalmayı tercih ediyor ve bir tepkide bulunmak, ona göre bir tehlikeyi temsil ediyordu. Bir gün, bu protestolara katılan bir arkadaşı, Kerem, ona yaklaştı ve açıkça: “Masal, gerçekten hiçbir şey yapmayı düşünmüyor musun? İnsanlar her gün meydanlarda, seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Bu kadar sessiz kalman bizi hayal kırıklığına uğratıyor.” dedi.

Masal, Kerem’e bakarak, her zamanki gibi rahat tavrıyla cevap verdi: “Seni anlıyorum Kerem, olaylar çok karmaşık. Gelişmeleri daha net görmek lazım. Ayrıca, ne olursa olsun ben güvende kalmak istiyorum. Hem biz tepki verince ne olacak ki?  Belki de böyle olması gerekiyor. Bende herkes iyi olsun istiyorum ama sorumluluklarım var.” dedi.

Kerem, gözlerindeki hayal kırıklığını ve umutlarının yok oluşunun verdiği acıyı saklamaya çalışarak geri döndü ve hemen oradan uzaklaştı. Masal’ın bu tür cevaplarına alışmıştı. Ancak Masal’ın tavrındaki tutarsızlık, Kerem’i çok rahatsız ediyordu. Bunu açıkça belli etmemeye çalıştı, ama Masal’ın sözleri, hareketsizliği ve korkuyla bezenmiş umursamaz tavrı, tüm bu mücadelesinin içinde büyük bir boşluk bırakıyordu.

Bir akşam, Kerem, Masal’ın hayatına adım attığında da aynı boşlukla karşılaşacaktı. Kerem, Masal’ın karşısına oturup, onunla saatlerce konuşarak zaman geçirmeyi çok sevdiğini dile getirdiğinde, Masal’ın içinde bir kıvılcım çaktı. Kerem’e karşı bir şeyler hissediyordu ama bu hislerinin ne kadar gerçek olduğunu sorgulamadan da edemiyordu. Bir ilişki, duygusal anlamda bir bağ kurmak, hem çok tehlikeli hem de bir şeyler yapmayı gerektiriyordu. “Ben hiçbir şey yapmadan da her şey güzel olamaz mı?” şeklindeki bencil düşüncesi, Masal’ın aklında sürekli yankılanıp duruyordu.

Kerem, Masal’a karşı ilgili ve sevgi doluydu. Ancak Masal, her defasında bir adım daha geri çekilerek, duygusal mesafeyi daima koruyordu. O, bir birlikteliği ne kadar isterse istesin, kalbinin derinliklerinde büyük bir korku vardı, inattı ve bencildi: “Bağlanırsam, kendimden taviz veririm; güvende kalamam, ısrar edilirse ve benden bir şeyler istenirse de sinirlenebilirim.” Bu düşünceler, Masal’ı daima tehlikelerden koruyor ve gerçek bir insan olmasına asla müsaade etmiyordu. Ne istediğini biliyor ama eylemsiz kalarak iyi bir insan olabileceğini zannediyordu.

Bir gün, Kerem açıkça Masal’a, “Duygularını bir kenara itmek zorunda değilsin. Bir şeyler yaşamak istiyorsan, bunun için mücadele etmelisin,” dedi. Masal, Kerem’e ne kadar değer verdiğini ve onu ne kadar çok sevdiğini bilmesine rağmen, hiçbir şey söylemedi. Sadece bakakaldı ve yine tek bir şey bile yapmadı. O kadar derin bir şekilde korkuyordu ki, en basit bir adımı dahi atabilecek durumda değildi. Bilmiyordu, çünkü daha önce hiç kimse için hiçbir şey yapmamıştı. Güzel hayaller kuruyor ama o hayallerin mucize ile gerçekleşmesini bekliyor, sadece kendisini avutuyordu.

Bir hafta sonra, aynı korkularla, yöneticilerin sert müdahalesi daha da şiddetlendi. Sokaklarda protestolar sırasında, hayatını kaybedenlerin haberleri yayılmaya başladı. Ülkede, görünür bir şekilde acı çeken ve haksızlığa uğrayan insanlar vardı. Bir taraftan, bu toplumsal hareketin parçası olmak isteyen insanlar, umutlarını ve mücadelelerini diri tutmaya çalışıyorlar, diğer taraftan, yönetenlerin baskısı, her geçen gün daha fazla can yakıyordu. Masal’ın içindeki ses, ona sürekli olarak doğru olanı yapmasını söylüyordu. Ama Masal, yine de bir adım atmayı reddediyordu. Çünkü adım atmak, sadece risk değil, aynı zamanda başkalarının acılarına tanıklık etmek anlamına geliyordu. Başkalarının acılarına tanıklık etmeye kesinlikle katlanamazdı. Çünkü daha önce hiç yapmamıştı.

Bir gün, Kerem bir kez daha Masal’ın karşısına geçti. Yüzü asıktı, çünkü bu sefer daha fazla dayanamayarak, duygularını dile getirmek zorunda hissetmişti kendisini: “Masal, bizimle misin? Gerçekten sessiz kalmayı seçmek, herkesin acı çekmesine göz yummak mı istiyorsun? Senin de bizim gibi hissettiğini biliyorum. Ama bir duruş sergilemek zorundasın. Sadece izlemek, başka insanların acılarını görmezden gelmek, onlar için bir şeyler yapmaktansa onları görüş alanından çıkarıp yok saymak, bizi de suçlu yapmaz mı?” dedi.  

Masal, bir kez daha sessiz kaldı. İçindeki çatışmalar ve düşünceleri onu yavaşça köşeye sıkıştırırken, hiçbir şey söylemeden, kendi güvenli alanına doğru geri çekildi. Kerem, bir kez daha, gözlerinde derin ve umutsuz bir bakışla ayrıldı yanından. Masal, geriye doğru bakarak, başka bir seçenek olmadığını düşündü. Ama ne yazık ki, hep bildiği ve uyguladığı bir şey vardı: öyle hissetmesen bile aksini göstermek, başkaları için asla bir şeyler yapmaya kalkmamak. Bu asla ona göre değildi.

Ve böylece, Masal her iki dünyada da sessiz kalmaya devam etti. Politik olarak, aklının derinliklerinde bir şeylerin doğru gitmediğini çok iyi biliyor, ama hiçbir şey yapmıyordu. Gönül ilişkilerinde de, karşısındakinin kalbini kırmak uğruna duygularını göstermeyerek, herhangi bir şey yapmaktansa tamamen hayatından çıkarmayı seçiyor ama kendi güvenli alanında kalmayı marifet sayıyordu. Masal, ne toplumsal değişim için sesini yükseltti, ne de bir başkası için tam anlamıyla yüreğini açabildi.

Meşhur hikâyedir; Bir gün Masal’ın yardıma, şefkate ve sevgiye ihtiyacı olduğunda da, ona bunu verebilecek olanlardan kimilerinin hapsedildiği, kimilerinin hayatını kaybettiği, kimilerinin de artık öyle hissetmediği için etrafında kimsenin kalmayacağı gerçeğidir.

Ve Masal, kararsızlıkla, korkaklıkla ve sessizlikle çizdiği sınırların içerisinde kalarak, her adımda toplumunun ve ona değer verenlerin duygularına önem vermeyerek, herhangi bir duruş sergilemeden, güvenli alanda debelenerek, sadece mucize bekleyerek, bir insanın kendini ve çevresini nasıl büyük bir ateşe atabildiğinin en net örneğidir.  

Masal gibi olmayın!

Sözün özü şudur ki; Başkalarının acılarına sessizce tanıklık ederek insan kalamazsınız. Korkmayın, kırın bütün engelleri.

 “İnsan Sadece Söylediklerinden Değil Sustuklarından Da Sorumludur.”(Aziz Nesin)